1. –in hali : Родительный Падеж (Raditelni Padej)
Genetiv durum olarak da adlandırılır. Bir kimsenin ya da bir nesnenin (eşyanın) ait olduğu insan veya eşyayı saptamak için kullanılır. Mesela :
Öğretmenin evi. Дом учитела. (Dom uçitela)
Odamın penceresi. Окно комнаты.(Akno komnatı)
Kelimelerin cinslerine göre aldıkları son ekler :
Erkek isimler bir sessiz harf ile sona ererse bu isimlere "a" harfi eklenir.
Nom: студент класс стул профессор
Gen: студента класса стула профессора
Erkek isimler ь veya й ile bitiyorsa; ь ve й düşer yerine "я" gelir.
Nom: автомобиль герой учитель
Gen: автомобиля героя учителя
Dişi isimler a ile sona ererse; "a" düşer yerine "ы" gelir.
Nom: комната школа жена стена
Gen: комнаты школы жены стены
"a" ile biten bazı isimlerde, kökünde sessiz harflerden г, к, х, ж, ш ,щ varsa; "ы" yerine "и" alır.
Nom: книга музыка девушка ручка
Gen: книги музыки девушки ручки
İSTİSNA: дочь ve мать genetiv durumda "ери" alır.
Nom: мать дочь
Gen: дочери матери
"я" ve "ь" ile biten dişi isimlerde bu harfler düşer ve yerini "и" alır.
Nom: фамилия ночь жизнь история
Gen: фамилии ночи жизни истории
"O" harfi ile biten nötr isimlerde "O" düşer yerini "a" alır.
Nom: окно слово месло яблоко
Gen: окна слова месла яблока
"E" harfi ile biten nötr kelimelerde "e" düşer yerini "я" alır.
Nom: поле здание море платье
Gen: поля здания моря платья
Родительный Падеж (raditelni padej) soruları :
Кого ? Kimin ?
Чего? Neyin ?
Какого?(erkek ve nötr)- Какой?(dişi) Nasıl?
Nom: Это (buradaki) Этот Эта
Gen: Этого Этого Этой
Nom: То (oradaki) Та Тот
Gen : Того Того Той
Örnek cümleler:
Он такой человек . (On takoy çilavek) O öyle birisi.
Где тот карандаш? (Gde tot karandaş) Oradaki kurşun kalem nerede?
Там нет карандаша. (Tam niet karandaşa) Orada kurşun kalem yok.
Где тот человек? (Gde tot çilavek) Bu kişi nerede?
Того человека нет там. (Tavo çilaveka niet tam.) Oradaki kişi yok.
Где то письмо? (Gde to pismo) Oradaki mektup nerede?
Того письма нет там. ( Tavo pisma niet tam) Orada mektup yok.
Not : Cümle olumsuzken bütün cümlenin yapısı –in halinde (родительный падеж)
çekilir. Olumlu cümlede yalın haliyle (именительный падеж) kalır.
Где она? – O nerede?
Она там. – Orada.
Где ручка? – Kalem nerede?
Это ручка там. – Kalem orada.
Yalın hal -in hali
Такая такой
Такой такого
такое такого
Эта такая красивая девушк! (Eta takaya krasivaya devuşka)
O kadar güzel bir genç kız!
Такой хорошо день! ( Takoy haraşo dein.)
O kadar güzel bir gün!
Такое красивое пальто! (Takoe krasivoe palto)
O kadar güzel bir palto!
Benim –in halindeki çekimi :
Yalın hal -in hali
мой моего (moyevo) erkek
моя моей (moyey) dişi
моё моего (moyevo) nötr
Senin
Yalın hal -in hali
твой твоего
твоя твоей
твоё твоего
У моей сестры нет красной куртки.
Kız kardeşimin kırmızı montu yok.
У меня тоже нет красной куртки.
Bende de kırmızı mont yok.
У него есть жёлтая куртка.
Onun sarı montu var.
Как зовут твоего брата?
Erkek kardeşinin adı ne?
Моего брата зовут Иван.
Kardeşimin adı İvan.
Как имя твоей сестры?
Kız kardeşinin ismi ne?
Имя моей сестры Мария.
Kardeşimin adı Mariya.
Genetif durumu Родительный Падеж : İsimlerin çoğul olarak çekimi
1) Erkek isimler:
Erkek isimler sessiz bir harfle bitiyorsa genetif çoğul durumda -ов ekini alır.
Nom.tekil Gen.Çoğul
Завод заводов (bitki)
класс классов (sınıf)
стол столов (masa)
журнал журналов (dergi)
мальчик мальчиков (erkek çocuk)
Erkek isimler ь (yumuşatma işareti) veya ж, ч, ш, щ ile biterse ей ekini alır.
Nom. Tekil Gen. Çoğul
учитель учителей (öğretmen)
словарь словарей (sözlük)
рубль рублей (ruble)
рояль роялей (kuyruklu piyano)
нож ножей (bıçak)
врач врачей (doktor)
брош брошей (broş)
Й ile biten erkek isimler ев veya ёв ekini alırlar, Й düşer.
Nom. Tekil Gen. Çoğul
музей музеев (müze)
трамвай трамваев (tramvay)
герой героев (kahraman)
бой боёв (çatışma)
Nominatif (yalın) halde çoğul durumunda ья ile biten erkek isimler, genetif çekimin çoğul durumunda ьев ekini alırlar.
Nom. Tekil Nom. Çoğul Gen.Çoğul
брат братья братьев (erkek kardeş)
лист листья листьев (yaprak)
стул стулья стульев (sandalye)
колос колосья колосьев (kulak)
İSTİSNA : друг - друзья - друзей
сын - сыновья - сыновей
2) Dişi isimler:
Dişi isimler Genetif durumda çoğul yapılırken;
a harfi ile bitenler; genetif çoğul durumda a düşer.
Nom.tekil Genetif çoğul
книга книг (kitap)
картина картин (çerçeve)
газета газет (gazete)
женшина женшин (kadın)
школа школ (okul)
минута минут (dakika)
сигарета сигарет (sigara)
машина машин (araba)
я ile biten dişi kelimeler çoğul durumda я harfi düşer, ь işareti alır :
Nom.tekil Genetif çoğul
неделя недель (hafta)
буря бурь (matkap)
няня нянь (nine)
земля земель (arazi,toprak)
ь işareti ile biten dişi isimler ей ekini alır, ь işareti düşer :
Nom.tekil Genetif çoğul
дверь дверей (kapı)
часть частей (parça)
ночь ночей (gece)
тетрадь тетрадей (defter)
ея ile biten dişi isimler de ей ekini alır, я düşer:
Nom.tekil Genetif çoğul
галерея галерей (galeri)
идея идей (fikir)
орхидея орхидей (orkide)
ия ile biten dişi kelimeler, çoğul durumunda ий ekini alır:
Nom.tekil Genetif çoğul
история историй (tarih)
линия линий (çizgi,hat)
срамилия срамилий (rezalet)
армия армий (ordu)
NOT: 2 tane istisna kelime vardır.
Nom.tekil Genetif çoğul
тюрьма тюрем (hapishane)
копейка копеек (kuruş)
Bazı isimlerde sessiz harfler yanyana gelince telaffuz zorlaştığı için, araya sesli harfler gelebilir( о, е, ё ):
Nom.tekil Genetif çoğul
студентка студенток (üniversite öğrencisi)
девушка девушек (genç kız)
сестра сестёр (kız kardeş)
кухня кухонь (mutfak)
башня башен (kule)
песня песен (şarkı)
чашка чаше (fincan)
девочка девочек (küçük kız)
коробка коробок (kutu)
куртка курток (mont)
Örnek cümleler:
1- Несколько студентов в классе.
Sınıfta birkaç öğrenci (üniversite öğrencisi)var.
2- Несколько учеников в коридоре.
Koridorda birkaç öğrenci (lise öğrencisi)var.
3- У меня есть несколько карандашей.
Birkaç tane kalemim var.
4- Стамбул много музеев.
İstanbul'da çok müze var.
5- В классе на вашелки много пальто.
Sınıftaki askıda bir sürü mont var.
3)Nötr isimler:
Nötr isimler genetif çoğul durumda:
O ile biten nötr isimlerde genetif çoğul durumda o düşer :
Nom.tekil Genetif çoğul
дело дел (iş,uğraş)
слово слов (kelime)
место мест (alan,yer)
село сёл (kırsal kesim, köy)
O ile biten bazı nötr isimler, telaffuzda uyumsuz ses kombinasyonundan kaçınmak için, o ve e harfi alırlar:
Nom.tekil Genetif çoğul
окно окон (pencere)
масло масел (tereyağı)
письмо писем (mektup)
е ile biten nötr isimler, genetif çoğul durumunda ей ekini alır:
Nom.tekil Genetif çoğul
поле полей (alan)
море морей (deniz)
ие ile biten nötr isimler; ий ekini alır:
Nom.tekil Genetif çoğul
здание зданий (bina)
мнение мнений (görüş)
NOT : копьё (mızrak) kelimesi, genetif çoğul durumunda копий olarak çekilir "ьё" düşer.
Nominatif(yalın hal) çoğul durumunda "ья" ile biten isimler, genetif çoğulda "ьев" ile biter:
Nom.tekil Nom.Çoğul Genetif çoğul
перо перия перьев (tüy)
крыло крылья крыльев (kanat)
дерево деревя деревьев (ağaç)
This comment has been removed by the author.
ReplyDelete